Za chwilę wakacje. Twój nastolatek nareszcie poczuje wolność i swobodę. Kto wie – może to jest właśnie moment, w którym sięgnie pierwszy raz po papierosy? A może już pali i nie wiesz, co możesz zrobić, aby zniechęcić go do tego?

Ten post pomoże Ci rozprawić się z tym problemem, dlatego przeczytaj go do końca!

Istnieje wiele powodów, które skłaniają Twojego nastolatka do tego, by sięgnąć po papierosy. Ja też to robiłam, dlatego doskonale wiem, co kryje się za tym eksperymentem…

1. Sposób na emocje

Dla większości młodych ludzi palenie papierosów to sposób na rozładowanie emocji. Każdego dnia w ich życiu dzieje się tyle rzeczy, że nie sposób się nie zdenerwować. Dlatego też, kiedy sięgają po papierosa myślą, że dzięki temu uwolnią się od napięcia. I częściowo tak się dzieje, bo ich skupienie bardziej pada na to, co robią, niż na to, co dzieje się wokół nich.

Może Twój nastolatek też tak robi. Pytanie tylko gdzie podpatrzył ten sposób – w domu? Jeśli tak, to masz problem. Bo wtedy żadne argumenty skierowane do niego o szkodliwości palenia papierosów nie będą wiarygodne. Przykład zawsze idzie z góry, warto o tym pamiętać…

2. By zaimponować kolegom

Młodzi często chcą zaimponować swoim kolegom upodabniając się do nich. Podobnie jest z używkami – biorą je, chociaż w ogóle tego nie chcą:

„Ale co powiedzą inni? Że pękam, jestem słaby. Nie chce tego!”.

Dlatego robią rzeczy wbrew sobie, a nawet kosztem zdrowia. Tylko oni o tym tak nie myślą. Dla nich ważna jest akceptacja.

Doskonale rozumiem taką postawę, bo sama wiele lat temu popełniłam ten błąd. Nie ważne, że nie umiałam się zaciągać i zawsze bolało mnie gardło – próbowałam dalej.

To było w Gimnazjum. Bardzo zależało mi, aby koledzy mnie polubili:

- Idziesz z nami na fajkę? – usłyszałam na lekcji.

- Ale gdzie, kiedy? – odpowiedziałam zaskoczona.

- No zaraz, na przerwie, na dołku za szkołą – moi koledzy mieli ten teren już dobrze obeznany.

- Coś Ty! Jeszcze nas złapią – bałam się nauczycieli.

- No dalej, nie pękaj. Najwyżej dostaniesz uwagę do dziennika hahaha – oni zawsze byli wyluzowani.

- Dobra, czemu nie. Ale od razu mówię – nie umiem się zaciągać – powiedziałam im, żeby nie było śmiechu.

- To się nauczysz, każdy kiedyś zaczynał – oczywiście już mieli ze mnie ubaw.

Tak naprawdę nigdy nie ciągnęło mnie do papierosów, bo w moim domu nikt nie palił. Ale chciałam dorównać kolegom, a nawet być jedną z nich – stąd ten pomysł. Mój tata był uczulony na dym papierosów:

- Paliłaś papierosy? – zapytał zdziwiony.

- Coś Ty! Koledzy palili, a ja stałam obok – już wtedy zaczynały się małe kłamstwa.

– Przecież czuję! – był zdenerwowany.

- Oj przestań! Co Ty myślisz, że ja cały czas będę grzecznym kujonem? Te czasy już się skończyły – odpowiedziałam wzruszając ramionami.

A w głowie miałam myśl: Teraz Wam pokażę!

Na szczęście szybko zrozumiałam, że to nie jest droga dla mnie. Przecież człowiek cały jest w dymie – ciało, włosy, ubrania. I nie da się tego tak szybko usunąć, nawet po praniu czy kąpieli. Ten zapach nadal jest wyczuwalny. Dramat!

Czego warto nie robić?

Dorośli mają wiele pomysłów, by zniechęcić nastolatka do palenia papierosów. O niektórych słyszy się już od lat. Czy są skuteczne? Nie byłabym tego taka pewna:

1. 1. „Niech spali całą paczkę od razu – wtedy szybko się oduczy”! Jakie mogą być tego konsekwencje? Zatrucie nikotyną, a nawet uszkodzenie mózgu. W najlepszym wypadku bunt: „A ja Ci właśnie udowodnię, że mimo tego, że się porzygam, będę palił dalej". Poza tym taka metoda to przemoc i o tym trzeba powiedzieć głośno.
   2. „Skoro zakazany owoc smakuje najlepiej, to nie będę mu zabraniać palić. Zamiast chować się po krzakach, niech pali w domu. Szybko mu się znudzi". Młody człowiek nie jest jeszcze zdolny do podejmowania samodzielnych decyzji i racjonalnych wyborów. Jego mózg cały czas się kształtuje, o czym już pisałam tutaj:  >>dowiedz się więcej<<

Najlepsze sposoby

Według terapeuty Roberta Rutkowskiego najlepsze metody na zniechęcenie nastolatka do palenia to rozmowa na temat szkodliwości papierosów (oparta na rzetelnych informacjach z Internetu) oraz wolontariat na onkologii. Chociaż to terapia szokowa, myślę że taka lekcja długo zostanie zapamiętana przez młodych. Nic tak ich nie skłoni do myślenia, jak widok ludzi, którzy przez palenie papierosów ponoszą dzisiaj poważne konsekwencje zdrowotne.

Mniej radykalne – na tu i teraz?

Rozmowa to niezawodny sposób na każdy problem z nastolatkiem (i nie tylko). Ale na jednej się nie skończy!

Jeśli masz w domu nastolatkę, która dba o wygląd, możesz jej powiedzieć, że jej palenie wpłynie na ogromne zmiany w jej wyglądzie - brzydka cera, nieświeży oddech, żółte paznokcie. A to wpływa na mniejsze zainteresowanie wśród kolegów. Dodatkowo przypomnij jej, że każda gwiazda Internetu, do której chce porównać się Twoja córka, unika jakichkolwiek używek!

W przypadku nastolatka dwa argumenty mogą najbardziej pomóc. Pierwsza sprawa to zahamowanie wzrostu, co jest potwierdzone badaniami. A drugi argument, o ile syn jest już w wieku, w którym rozmawiacie o seksie - trzeba go uświadomić, jaki jest wpływ palenia papierosów na potencję. Dla młodych ludzi to może być ważne. Tym bardziej, że wakacje tuż tuż…

Nawet jeśli usłyszysz: „Już nie będę palić!”

Nie masz pewności, że na pewno tak będzie. Może mówi to, co chcesz usłyszeć? I wcale nie bierze odpowiedzialności za te słowa? Czas pokaże…

Nastolatek doskonale wie, że papierosy szkodzą zdrowiu, więc wzbudzanie w nim poczucia winy to tymczasowe rozwiązanie. Jeśli słyszysz: „Wiem, że powinienem rzucić palenie” – „powinienem” nie oznacza, że to zrobi. Jeśli odpuścisz mu tylko dlatego, że przeprosił, to pozwalasz myśleć, że to wystarczy. Że jego postępowanie poszło w zapomnienie.

Nastolatek musi wiedzieć, że PRZEPRASZAM to podstawa, ale za tym słowem kryje się coś jeszcze – odpowiedzialność i konsekwencja.

Dlatego powiedz wprost, czego oczekujesz, nawet jeśli dla niego nie jest to przyjemne. Sytuacja wymaga surowości nie tylko po to, by wiedział, że Ci zależy, ale też ma nauczyć go wyżej wspomnianej odpowiedzialności za siebie oraz dane słowo.

Zanim zaczniesz dramatyzować...

1. Jednorazowe akcje z papierosami nie zawsze prowadzą do nałogów. Chęć zaimponowania kolegom może być jedynie chwilowa.
2. Nie przeszukuj rzeczy swojego nastolatka w poszukiwaniu papierosów, bo dla niego to będzie naruszenie prywatności ważniejsze niż palenie. Wtedy straci do Ciebie zaufanie.
3. Najlepszy sposób młodych ludzi na rodzica to zdobycie jego sympatii i współczucia, dlatego miej czujne oko.
4. Oni chętnie przepraszają, bo wiedzą, że jest to odpowiedź na wszystko i że chcesz to usłyszeć. Czy to coś zmieni? Możliwe, że NIE!
5. Próba siłowego rozwiązania, krzyki, karanie, pozbawienie kieszonkowego może mieć w przypadku nastolatka dokładnie odwrotny skutek.

Moja propozycja

Wakacje to idealny czas, aby Twoje dorastające dziecko poznało smak dorosłości. Co mam na myśli? Czas, by zobaczył co znaczy zarabiać własne pieniądze. Jest przecież tyle możliwości. Nawet, jeśli nie mieszkacie blisko plantacji owoców, w mieście też jest co robić. Roznoszenie ulotek, wyprowadzanie psów sąsiadom?

Kiedy młody człowiek zobaczy, z jakim trudem zarabia się pieniądze, bardziej je doceni. Wtedy każdy jego wydatek będzie o wiele bardziej przemyślany – niż za Twoje pieniądze.

Obecnie paczka papierosów średniej jakości to min. 13złotych. Przeliczając na dni, tygodnie, miesiące to spory wydatek. Czy stać nastolatka na nałóg? NIE!

Dlatego zmniejsz mu kieszonkowe i wyślij do pracy. W końcu każdy nastolatek tak bardzo chce być dorosły – proszę bardzo. Zobaczymy, jaką lekcję wyniesie z tego doświadczenia. Oby nie jedną...

PS Oczywiście WAKACJE to czas odpoczynku od szkoły i ciągłej nauki. Młodzi zasługują na to, by złapać oddech i dać sobie trochę przyjemności. Wypady z przyjaciółmi, imprezy, zaplanowane wyjazdy. Jednak to 2 miesiące - w tym czasie znajdzie się też przestrzeń na dorywczą pracę. Pomyśl o tym!

Uściski dla Ciebie,

Dziewczyna w trampkach!